1. Wat is de WIA?
WIA staat voor Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. Het is de bedoeling dat de WIA per 1 januari 2006 de WAO gaat vervangen. De WIA bestaat uit twee onderdelen: de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten ( IVA).

2. Wat is het belangrijkste verschil tussen de WAO en de WIA?
De WIA legt de nadruk op wat mensen nog wél kunnen in plaats van wat zij niet meer kunnen (zoals bij de WAO het uitgangspunt is). Uitgangspunt in de WIA is de hoeveelheid verdiencapaciteit die iemand nog heeft die door ziekte of een ongeval niet meer volledig kan werken. Hierdoor wordt er in de WIA niet meer gesproken over de mate waarin iemand arbeidsongeschikt is maar de mate waarin iemand arbeidsgeschikt is. Verder is een belangrijk verschil dat de ondergrens is opgetrokken van 15 naar 35% arbeidsongeschiktheid.

3. Wat voor gevolgen heeft de WIA voor mensen die helemaal niet meer kunnen werken?
Volledig arbeidsongeschikten vallen onder de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) mits zij ook duurzaam arbeidsongeschikt zijn. Bestaat er een reële kans dat iemand die volledig arbeidsongeschikt wordt binnen vijf jaar weer gedeeltelijk aan het werk kan dan valt hij/zij onder de de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). De IVA-uitkering bedraagt 70% van het dagloon (en kent niet zoals de WAO een verschil in dagloon en vervolgdagloon). Een IVA-uitkering kan ook eerder dan na twee jaar ziekte worden toegekend, indien eerder duidelijk is dat iemand duurzaam arbeidsongeschikt is en blijft. Minimaal een half jaar eerder of maximaal anderhalf jaar eerder.

4. Wat voor gevolgen heeft de WIA als iemand nog gedeeltelijk kan werken of niet duurzaam arbeidsongeschikt is?
Gedeeltelijk en volledige, maar niet duurzame, arbeidsongeschikten vallen onder de WGA. Zij worden gestimuleerd om zoveel mogelijk te werken tot zover hun ziekte of beperking dat toelaat. De WGA biedt verschillende reïntegratievoorzieningen en kent een financiële prikkel: meer werken is altijd lonend. In de eerste loongerelateerde fase bedraagt de WGA-uitkering 70% van het verschil tussen het laatstverdiende loon en het eventuele inkomen dat met werken wordt verdiend. In de fase daarna is er ófwel:

- een loonaanvulling als men meer dan de helft van zijn resterende verdiencapaciteit verdient, óf
- een vervolguitkering als men minder dan de helft daarvan verdient.
Met een loonaanvulling verdient men altijd meer dan met de vervolguitkering die gerelateerd is aan het minimumloon.

5. Hoe hoog is de loonaanvulling die iemand ontvangt die in de tweede fase van de WGA meer dan 50% van zijn of haar verdiencapaciteit benut?
Iemand die voldoende werkt krijgt boven op het loon dat hij/zij met werken verdient een aanvulling van 70% van het verschil tussen het laatst verdiende loon en het met werken verdiende loon. Op die manier is het altijd lonend om (meer) te werken.

6. Hoe hoog is de uitkering die iemand ontvangt als hij of zij in de tweede fase van de WGA minder dan 50% van je verdiencapaciteit benut?
Iemand die niet voldoende werkt heeft recht op een uitkering van 70% van het minimumloon
vermenigvuldigd met het arbeidsongeschiktheidspercentage, een aanzienlijke terugval dus.

7. Wanneer komt iemand in aanmerking voor de WGA?
De ondergrens om in aanmerking te komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering is verhoogd van 15% arbeidsongeschikt naar 35%.

8. Wat betekent de WIA voor mensen die minder dan 35% van hun verdiencapaciteit verliezen?
Deze groep heeft volgens de WIA geen recht op een uitkering. De overheid gaat er van uit dat deze groep mensen bij hun werkgever in dienst blijft. Samen met de werkgever moeten zij komen tot afspraken over hoe om te gaan met de mindere verdiencapaciteit van de werknemer. Over de invulling hiervan is niets vastgelegd in de WIA en werkgever en werknemer zijn dan ook vrij in het bedenken van oplossingen.

9. Zijn er maximumbedragen voor de WIA-uitkeringen?
Ja. Een WIA-uitkering is in veel gevallen loongerelateerd. Dat betekent dat de uitkering (mede) gebaseerd is op de hoogte van het loon dat iemand verdiende voordat hij/zij ziek werd. Maar als het werkelijke loon hoger is dan het maximumdagloon, wordt de uitkering op het maximumdagloon gebaseerd. Het maximumdagloon is per 1 januari 2005 vastgesteld op € 167,70 bruto.

10. Hoe worden de kosten van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid gefinancierd?
In principe worden deze kosten door het UWV betaald. De werkgever betaalt hiervoor (in 2006)
ongedifferentieerde premie. De werkgever kan er in 2007 voor kiezen het risico zelf te dragen en eventueel een verzekering af te sluiten via een particuliere verzekeraar. Dit eigen risico duurt maximaal 10 jaar en tot de 65-jarige leeftijd.

11. Hoeveel kost een verzekering voor de WGA?
Hoeveel premie het UWV en de particuliere verzekeraars exact voor een WGA dekking gaan vragen is nog niet bekend. Wel is bekend dat het UWV in 2006 aan alle bedrijven dezelfde premie in rekening brengt, de zogenaamde WAO-basispremie. Vanaf 2007 wordt de premie die het UWV vraagt afhankelijk van het aantal werknemers in een bedrijf dat in 2007 gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt. De premie die particuliere verzekeraars in 2007 voor een WGA verzekering vragen, zal mede bepaald worden aan de hand van het aantal mensen dat gedeeltelijk arbeidsongeschikt is geworden.

12. Gaan de kosten voor werkgevers en werknemers door invoering van de WIA omhoog? Nee, de invoering van de WIA levert, in combinatie met de recent ingevoerde aanscherping van de keuringscriteria, op termijn juist een daling van de lasten voor werkgevers en werknemers op van bijna 2 miljard euro per jaar.

13. Een werknemer zit al jaren in de WAO, wanneer krijgt hij of zij met de nieuwe regels te maken?
Als iemand op dit moment al een WAO-uitkering heeft, krijgt hij of zij niet met de nieuwe wet WIA te maken. Voor deze personen blijft dan de huidige WAO gelden. Wel kunnen huidige WAO’ers te maken krijgen met een herbeoordeling, waarbij strengere eisen zullen gelden. De WIA geldt straks alleen voor mensen die vanaf 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden. Of dit in de toekomst nog zal veranderen is nu niet duidelijk.

14. Wat zijn de gevolgen voor iemands WAO-uitkering als deze persoon weer gedeeltelijk gaat werken?
Als een werknemer op dit moment een WAO-uitkering heeft en weer (deels) gaat werken, wordt bekeken of het nieuwe loon overeenstemt met zijn of haar theoretische verdiencapaciteit, zoals UWV die heeft vastgesteld. Is zijn of haar nieuwe loon hoger dan deze verdiencapaciteit, dan wordt in het algemeen een lager arbeidsongeschiktheidpercentage vastgesteld.

Nog meer vragen?
Neemt u dan contact met ons op, wij zijn u graag van dienst!

Caron Risicobeheer
Rupsklaver 28
3039 DC Rotterdam

Contact Persoon: S.H.J.Caron